1. Licencje i prawo autorskie

Prawo autorskie zajmuje się ochroną twórczych produktów naszego intelektu, takich jak utwory muzyczne, programy komputerowe, utwory literackie, plastyczne i inne.

Utwór jest dobrem niematerialnym. Dla zaistnienia utworu wystarczy zapoznanie się z nim (inaczej ustalenie) w jakikolwiek sposób, przez co najmniej jedną osobę, poza twórcą ( np. utwór muzyczny, literacki, plastyczny, komputerowy np. program).

Co nie podlega prawu autorskiemu?

• informacje o wypadkach,

• prognoza pogody,

• kursy walut,

• program radiowy i telewizyjny,

• repertuar kin, teatrów,

• proste ogłoszenia, komunikaty,

• ustawy i ich urzędowe projekty,

• urzędowe dokumenty, materiały, znaki i symbole.

Dozwolony użytek utworów - bez zezwolenia twórcy wolno nieodpłatnie korzystać z już rozpowszechnionego utworu w zakresie własnego użytku osobistego, który obejmuje krąg osób pozostających w stosunku pokrewieństwa, powinowactwa lub stosunku towarzyskiego.

Prawo przedruku – wolno wykorzystywać w celach informacyjnych w prasie, radiu i telewizji już rozpowszechnione sprawozdania o aktualnych wydarzeniach, aktualne artykuły na tematy polityczne, gospodarcze lub religijne (chyba że zostało wyraźnie zastrzeżone, że ich dalsze rozpowszechnianie jest zabronione) aktualne wypowiedzi i fotografie reporterskie.

Prawo cytatu - we wszelkich utworach stanowiących samoistną całość (np. w wypracowaniu, podręczniku itp.) można przytaczać urywki już rozpowszechnionych utworów lub nawet drobne utwory w całości, jednak tylko w zakresie uzasadnionym wyjaśnieniem, analizą krytyczną, nauczaniem. A zatem, dla użycia cytatu w żadnym wypadku nie może być uzasadnieniem fakt, że samodzielne opracowanie jakiegoś tematu jest pracochłonne lub trudne.

LICENCJE

Licencja - rodzaj umowy, w której autor utworu lub ktoś, kto ma do niego prawa autorskie (np. producent oprogramowania), określa, na jakich warunkach pozwala odbiorcy utworu (np. użytkownikowi oprogramowania) z niego korzystać.

W przypadku programów komputerowych zawarcie umowy licencyjnej następuje przeważnie już przez samo otwarcie i odpieczętowanie pudełka z nośnikiem. W Internecie z kolei praktyką jest, że treść licencji zostaje wyświetlona na stronę WWW, a użytkownik potwierdza zgodę na jej warunki przez kliknięcie na odpowiedni przycisk ekranowy.

Podstawowe rodzaje licencji

• Abandonware - tzw. "porzucone oprogramowanie". Najczęściej jego autor nie pobiera już za nie pieniędzy co wiąże się z brakiem jakiegokolwiek wsparcia. Najlepszym przykładem programów tego typu są stare gry komputerowe, których właściciele i twórcy już od dawna nie zajmują produkcją komputerowej rozrywki.

• Adware - Programy typu Adware najczęściej są darmowe, ale posiadają pewną ilość niewyłączalnych reklam. To właśnie na nich zarabia autor aplikacji..

• BOX – Licencja potocznie zwana pudełkową, lub pełną. Oferuje produkty zapakowane wraz ze wszelkim wymaganym doposażeniem. Najczęściej stosowana w przypadku aplikacji multimedialnych, gier czy muzyki. Licencje BOX są przeważnie droższe od innych.

• Freeware - Licencja ta pozwala na darmowe korzystanie z danego produktu. Jedynym wymaganiem jest całkowity zakaz czerpania korzyści majątkowej z takiego oprogramowania oraz jego modyfikowania.

• GPL - Jest to licencja wolnego i otwartego oprogramowania. Użytkownik może uruchamiać program objęty tą licencja w dowolnym celu, dostosowywać go do własnych potrzeb, a nawet rozpowszechniać już zmodyfikowaną wersje.

• MOLP, OLP (Microsoft Open License Program) – program licencyjny Microsoft, umożliwiający instytucjom komercyjnym i organizacjom (z sektorów administracji państwowej, edukacji, służby zdrowia, organizacji charytatywnych i organizacji międzynarodowych) nabywanie na korzystnych warunkach grupowych licencji oprogramowania Microsoftu.

• OEM - Bardzo rozpowszechniona licencja za sprawą Windowsa, pozwala zakupić program przypisany jedynie do jednego komputera. Podczas zmiany jego podzespołów bądź zakupienia innej maszyny, licencja natychmiast traci ważność.

• Shareware - Ten rodzaj licencji pozwala na korzystanie z programu rozpowszechnianego za darmo lub za niedużą opłatą. Jego użytkowanie często wiąże się z limitem czasowym Po przekroczeniu wspomnianego limitu, użytkownik powinien zakupić pełną wersje produktu.

• Trial - tzw. "wersja testowa". Oferuję wszystko to, co w pełni działający program, jednak jak na ograniczony okres czasu, po którym aplikacja blokuje do siebie dostęp.